Dąbrowa Tarnowska – warto odwiedzić!

Brak pomysłu na krótką, weekendową wycieczkę? Rozejrzyj się, być może w Twojej okolicy jest jakaś jeszcze nieodkryta perełka. Dla nas takim skarbem była Synagoga w Dąbrowie Tarnowskiej. Od dłuższego czasu mieliśmy w planach się tam wybrać. W końcu się udało.

Zabytkowa Synagoga w Dąbrowie Tarnowskiej to obecnie Ośrodek Spotkania Kultur. Jest to więc nie tylko muzeum, ale też przestrzeń wystawiennicza i konferencyjna służąca wszystkim mieszkańcom. Ośrodek rozpoczął swoją działalność 5 czerwca 2012 r., a ponieważ remont był dofinansowany z funduszy europejskich, to przez pierwsze pięć lat wstęp jest bezpłatny. Zdecydowanie warto skorzystać!

Synagoga, którą możemy dziś podziwiać została zbudowana w II połowie XIX wieku. W czasie II wojny światowej została poważnie zniszczona, a następnie utworzono w niej magazyn, który funkcjonował do lat 70. Pierwsze próby przywrócenia dawnej świetności zostały poczynione w 1972 roku, kiedy to profesor Wiktor Zin opracował dokumentację remontu i projekt przebudowy synagogi na dom kultury. Niestety rozpoczęte prace nie zostały doprowadzone do końca i synagoga od 1976 roku popadała w jeszcze większa ruinę.

Obecnie możemy podziwiać przepięknie odnowiony obiekt. Z zewnątrz fasada ozdobiona jest płaskorzeźbami znaków zodiaku. W środku zobaczymy liczne freski – zarówno w sali modlitw, jak też w innych pomieszczeniach i na klatce schodowej. Niestety nie zachowała się Bima znajdująca się na środku sali modlitw.

W powstałym muzeum możemy nie tylko prześledzić historię samej Synagogi ale tez Żydów mieszkających na tym terenie. Zapoznamy się także z historią miasteczka i regionu. Zgromadzono tu sporo eksponatów, poprzez judaika (niewiele zachowanych elementów z wyposażenia Synagogi, prywatne przedmioty ostatnich żydów) i zabytkowe sprzęty z domów dawnych mieszkańcu Dąbrowy, aż po… kości mamuta. Ciekawostką są też fragmenty samolotu Halifax, który rozbił się niedaleko Dąbrowy w 1944 roku.
W piwnicach budynku zobaczymy dodatkowo niewielką ekspozycje etnograficzną poświęconą sztuce ludowej Zalipia.

Ośrodek Spotkania Kultur w Dąbrowie Tarnowskiej to fantastyczny przykład jak dobry gospodarz może uratować perełkę, która znajduje się na terenie miasta czy gminy. Często widzimy zabytkowe budynki w małych miejscowościach, które są w opłakanym stanie. A wystarczy tylko, żeby urzędnicy przy swoich biurkach zrobili coś więcej niż tylko przekładanie papierów. Jeśli się chce, to można postarać się o dotacje, pomoc i uratować nie jeden piękny, zabytkowy budynek. Tylko do tego trzeba kogoś, komu się po prostu chce i jest w stanie wyjść poza ramy zwykłych urzędniczych obowiązków.

Koszty renowacji były nie małe. Na stronie OSK można przeczytać:
„Zadanie inwestycyjne, które umożliwiło powstania OSK, zostało sfinansowane ze środków Unii Europejskiej i samorządów lokalnych w następujących proporcjach: 6.177.349 zł – Województwo Małopolskie z programem UE – MRPO (63%), 2.288.783 zł gmina Dąbrowa Tarnowska (23%), 1.269.657 zł Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (13%) oraz 92.867 zł Gmina Wyznania Żydowskiego w Krakowie (1%). Pełna wartość zadania – blisko 10 mln zł (9.828.656).”

Co jeszcze ciekawego możemy zobaczyć w Dąbrowie Tarnowskiej? Niedaleko Synagogi znajduje się cmentarz żydowski. W mieście jest też zabytkowy drewniany kościół p.w. Wszystkich Świętych.
A okolica? Jeśli będziecie w Dąbrowie, warto pamiętać, że bardzo blisko jest Zalipie z niesamowitymi malowanymi chatami.

INFORMACJE PRAKTYCZNE
Ośrodek Spotkania Kultur w Dąbrowie Tarnowskiej
Synagoga czynna: wtorek – sobota 9:00-17:00
Poniedziałek – dzień wewnętrzny (nieczynne dla zwiedzających)
Niedziela – udostępniane tylko po wcześniejszym umówieniu telefonicznym (tel.14-657-0009)

Do czerwca 2017 wstęp bezpłatny.