Złoty Stok – kopalnia złota i inne ciekawostki

O Kopalni Złota w Złotym Stoku słyszeliśmy już dawno, ale jakoś nigdy wcześniej tam nie dotarliśmy.
Z drugiej strony, przeróżnych kopalni widzieliśmy już całkiem sporo i bardzo byłam ciekawa, czy Kopalnia Złota czymś nas zaskoczy… I jak się pewnie domyślacie, zaskoczyła! Dodatkowo okazało się, że Złoty Stok to nie tylko kopalnia, samo miasto też ma sporo do zaoferowania dla turystów!

Komfortowe domki na skraju roztoczańskiego lasu, w cichej i spokojnej okolicy pośrodku Roztocza. Idealne do aktywnego wypoczynku lub błogiego lenistwa... :)

Zobacz, zachwyć się, zarezerwuj!

Pamiętacie jak na upały i na deszczową pogodę wysyłałam Was pod ziemię, gdzieś do jaskini w okolicach Krakowa?
Teraz odkrywając Dolny Śląsk okazało się, że całkiem dobrze możemy się schłodzić w kopalni! A w dodatku kopalni złota!

Nie da się ukryć, że Kopalnia Złota to jedno z popularniejszych miejsc na Dolnym Śląsku. Wstyd przyznać, ale dotarliśmy tutaj dopiero teraz.
I jak było?
Było niesamowicie!
Choć kopalni widzieliśmy już całkiem sporo, to Kopalnia w Złotym Stoku naprawdę nas zaskoczyła.
Dodatkowo okazało się, że ciekawych miejsc tutaj tyle, że z powodzeniem spędzicie pod ziemią i nad ziemią cały dzień…

Złoty Stok i Kopalnia Złota – trochę historii

Złoża arsenu i złota wydobywane były na tych terenach już w XIII wieku. Największy rozkwit działalności górniczej był w XVI wieku. W złotym okresie wydobycia w okolicy mogło się znajdować nawet 150 małych i większych kopalni. Niestety, nawet tak dobry interes, jak wydobycie złota kiedyś się kończy – wydobycie zakończyło się w 1961 roku. Jednak trochę to trwało, zanim kopalnia zaprosiła pierwszych turystów.

Elżbieta Szumska – dobry duch i właścicielka kopalni złota!

Poznając historie kopalni i zaraz potem dowiadując się sporo faktów z życia obecnej właścicielki kopalni, Elżbiety Szumskiej, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że miejsce które możemy teraz podziwiać i się nim zachwycać, nie było by właśnie takie, gdyby nie Pani Elżbieta.
Po zaprzestaniu wydobycia, kopalnia złota została przekształcona w podziemną trasę turystyczną i można ją było zwiedzać od maja 1996 roku.

Właśnie w tym roku Pani Elżbieta zaczęła też tutaj pracować jako przewodnik. Gdy w 1999 roku pojawiła się możliwość wydzierżawienia kopalni, właśnie ona pokusiła się podjąć to wyzwanie. Kolejny etap i przełom z życiu kopalni i Pani Elżbiety, to rok 2004 gdy zaciągając pożyczkę pod zastaw domu i ziemi stała się właścicielką 65 % udziałów kopalni. Od tego też momentu niestrudzenie walczy o coraz to nowe trasy i atrakcje.

Potencjał jest ogromny, bo do dyspozycji ma 320 km podziemnych wyrobisk!
Najważniejsze jest też to, że Pani Elżbieta ma kontynuatorów swoich wysiłków. Jej dzieci współtworzą atrakcje tutaj, prowadzą też niesamowite miejsca z klimatem i duszą – Restauracje Stara Kruszarnia i Pensjonat Złoty Jar.

Jeśli chcecie poznać Panią Elżbietę i zarazić się jej optymizmem i miłością do Kopalni, Gór Złotych i Złotego Stoku – polecamy film Marka Kramarczyka:

Zwiedzamy Kopalnie Złota

Co widzieliśmy w Kopalni Złota w Złotym Stoku?

• Sztolnia Gertrudy – jest tam skarbiec, laboratorium alchemika i ciekawe animacje. Dla dużych i małych atrakcją będzie też podziemna zjeżdżalnia!
• Sztolnia Czarna – jest tam wodospad i mieszkają nietoperze
• tajemnicza Sztolnia Ochrowa
• muzeum górnictwa i minerałów
• średniowieczna osada górnicza
• pływaliśmy też łodzią w kopalni

Podziemne trasy są świetnie przygotowane, ale największe zaskoczenie to przewodnicy. Wielokrotnie byliśmy w miejscach, gdzie przewodnicy bardzo pozytywnie zaskakiwali. W Kopalni w Złotym Stoku to już norma, że wszyscy którzy tu byli, zachwycają się przewodnikami. Może to wypadkowa tego, że właścicielka sama kiedyś była tu przewodniczką…

Sztolnia Gertrudy

Naszą wizytę w kopalni rozpoczęliśmy od zwiedzania Sztolni Gertrudy. Trasa ciekawa, ale to przewodnik robi prawdziwy klimat. Mam wrażenie, że chyba każdy przewodnik tutaj jest świetny, ale nasza pani Daria zachwyciła nas, a przede wszystkim naszą Malwinkę.
Sztolnia zawdzięcza swoją nazwę dzielnej żonie górnika, która ruszyła na poszukiwanie zaginionego męża. Co się z nią stało, nie wiadomo. Jednak właśnie Gertruda została dobrym duchem tej sztolni i podobno zdarzało się, że pomagała odnajdywać drogę zagubionym górnikom.

Ciekawostką jest tutaj podziemne „Muzeum Przestróg, Uwag i Apeli”. Zaczęło się od dwóch tabliczek, a jest ich obecnie ponad 240! W początkach tworzenia tego wyjątkowego miejsca, każdy kto przyszedł z tabliczką, mógł kopalnie zwiedzić bezpłatnie. Tak więc kolekcja szybko urosła!

Podążając trasą zwiedzania poznajemy sztolnie, ale jest tam też sporo efektów specjalnych. Jest skarbiec, laboratorium alchemika, ciekawe animacje i model całej kopalni. Jest też sześcian o bokach 96 cm, który obrazuje ilość złota, jaka została tu wydobyta od początku działania kopalni – czyli 16 ton.
Dla dużych i małych atrakcją będzie też podziemna zjeżdżalnia!

Sztolnia Czarna

Dalsza cześć naszej trasy to przejście do Sztolni Czarnej. Tu już chodniki są bardziej klimatyczne i możemy zobaczyć podziemny wodospad! Kolejna ciekawostka to tunel, którym teoretycznie można dotrzeć do Czech. Jest nawet tabliczka informująca po czesku, że to granicą. Podobną widzieliśmy całkiem niedawno w lesie, przekraczając granice z Czechami na Żelaznym Szlaku Rowerowym…
Zwiedzanie kończymy przejazdem kolejką górniczą.

W naszym pakiecie mieliśmy też rejs łódką. To również atrakcja wyjątkowa, bo rzadko w kopalni można popływać łodzią pod ziemią. Do tej pory pływaliśmy tylko w Kopalni w Bochni.
Tutaj też mieliśmy szczęście do przewodnika – Pan Marian jest w stanie rozbawić chyba każdego.
Rejs nie jest długi, ale ciekawy. Pływamy w zalanej wodą części Sztolni Gertruda. Nad nami jest lita skała i kaski na głowach są naprawdę bardzo potrzebne. Do tego jedyne źródło światła to dwie latarki – na dziobie i na rufie.
Woda jest tu krystalicznie czysta i w trakcie rejsu palą się w niej światełka wyznaczające trasę. Nie płyniemy jednak dalej, tylko jakieś 200 metrów, ale gwarantuję, że będzie to niezła przygoda.
Spływ jest dostępny dla dzieci od 8 roku życia.

Sztolnia Ochrowa

Ostatnią atrakcją związaną z kopalnią i wejściem pod ziemie jest Sztolnia Ochrowa. To ciekawe i zarazem tajemnicze miejsce. Odkryta została stosunkowo niedawno. Obecna właścicielka kopalni zdobyła dokumenty w których wspomniane było źródło wody mineralnej. Gdy rozpoczęto poszukiwania okazało się, że jest tam też sztolnia pochodząca z XVI wieku. W tej chwili sztolnie możemy już zwiedzać. Przed wejściem jest kranik z wodą źródlaną – arsenowo – żelazową. Pewnie zastanawiacie się czy wodę z arsenem, który służy do produkcji arszeniku, można pić…
Jednak można – co więcej arsen w niewielkich ilościach może być nawet lekarstwem.
W Sztolni Ochrowej skała ma charakterystyczny kolor ochry, pochodzących od związków żelaza.
Od naszego przewodnika dowiedzieliśmy się sporo o tym, jak odkryto to miejsce i o pracach mających na celu wypompowanie wody z zalanego szybu. Woda niestety powróciła, ale wydobyto sporo dawnych narzędzi i drewnianą pompę nazywaną Kunszt. Jak widać i średniowieczni górnicy przegrali walkę z wodą w tym szybie.

Tutaj znowu zwiedzamy w kaskach ochronnych i uwierzcie mi, są one przydatne. Korytarze są bardzo wąskie i naprawdę możemy poczuć się jak w średniowiecznej kopalni.

Kopalnia w Złotym Stoku – Muzeum

O historii kopalni i wydobycia złota na tych terenach już nieco wspomnieliśmy na początku. Jednak jest będziecie w Kopalni Złota warto zajrzeć też do muzeum, które mieści się w charakterystycznym budynki z górniczym herbem nad wejściem. To wbrew pozorom nie dwa młotki, ale pyrlik i żelazko.
W środku znajdziecie sporo archiwalnych zdjęć z życia kopalni i miasta Złoty Stok. Są tam pamiątki z okolic, ale też rzeczy należące do dawnych właścicieli kopalni – rodziny Güttlerów.
Ciekawa jest historia jak zdobywano eksponaty, które teraz możemy tu oglądać. Muzeum dosłownie było tworzone wraz z mieszkańcami Złotego Stoku – udostępniali właścicielce kopalni swoje strychy i sami przynosili zabytkowe przedmioty.
Muzeum jest bezpłatne i bardzo polecamy tutaj wizytę.

Średniowieczna Osada Górnicza

Na ogromnym terenie należącym do kopalni jest jeszcze jedna ciekawostka – to Średniowieczna Osada Górnicza.
Jest tutaj bardzo dokładnie odtworzona osada górnicza, a wszystkie średniowieczne urządzenia są odtworzone z wielką dokładnością w skali 1:1. Znajdziecie tu nawet takie kolosy jak 15-metrowy kierat i 3-tonowe koło deptakowe. Wszystkie maszyny powstały na podstawie średniowiecznych rycin Georgiusa Agricoli.
Teren jest naprawdę ciekawie zaaranżowany – zwiedzamy z przewodnikiem i możemy poznać jak wyglądały początki wydobycia złota, oraz poznać działanie maszyn ułatwiających pracę górnikom. Jest też tunel strachu…

Nasza Malwinka nie oparła się jeszcze innym atrakcjom tutaj. Z wielkim zapałem płukała piasek w poszukiwaniu złota i poszukiwała kamieni szlachetnych. Radość dziecka była niesamowita!
Tuż obok jest też dostępny dla wszystkich plac zabaw.

Jeśli macie jeszcze wątpliwości, że na terenie Kopalni Złota można z powodzeniem spędzić cały dzień, mamy dla Was kolejny powód aby tu się zatrzymać na dłużej…

Złota Ścieżka w Złotym Stoku

Jeśli będziecie mieć jeszcze ochotę na spacer, jest tu wytyczona tzw. Złota Ścieżka, która poprowadzi nas po miejscach związanych ze złotem w Złotym Stoku i okolicach. Ścieżka ma 5 km. Jeśli będziecie tutaj w czerwcu, jest szansa, że spotkacie kwitnące storczyki.

Rodzina Güttlerów i Złoty Stok

Poznaliśmy też nieco miasto Złoty Stok i rodzinę Güttlerów, do której należała kiedyś kopalnia. Ich piękne mauzoleum możemy teraz podziwiać po gruntownym remoncie.

Byli to właściciele kopalni złota (od 1883 roku), którzy wyjątkowo dobrze zapisali się na kartach jej historii. Co ciekawe i współcześnie Güttlerowie, a dokładnie ostatnia potomkini rodu, Barbara, przysłużyli się kopalni. Właśnie do sędziwej Barbary dotarła właścicielka kopalni. Barbara po śmierci przekazała kopalni wszystkie pamiątki związane ze Złotym Stokiem i Kopalnią. Możemy je teraz podziwiać w muzeum, w osobnej sali.

Złoty Stok – miasto z przeszłością i… przyszłością!

Złoty Stok to miasto z ogromnym potencjałem i dużo się tam teraz zmienia. Remontowane są ulice i kościół ewangelicki. Jego wieża będzie kiedyś udostępnionym dla turystów punktem widokowym.
W informacji turystycznej możecie też zamówić sobie zwiedzanie miasta elektrycznym automobilem (bilet normalny 15 zł, ulgowy 12 zł). Wycieczka ciekawa, a auto… Sami widzicie że fantastyczne!
Dokładnie takie fordy jeździły kiedyś po ulicach Złotego Stoku.
W informacji turystycznej możemy też zobaczyć archiwalne zdjęcia miasta.

Leśna Dolina w Złotym Stoku

I jeśli Wam mało ciekawostek, to na koniec odkryliśmy jeszcze Leśną Dolinę – łowisko i smażalnie ryb.
Ich smażone pierogi z rybą, czy kilka sposobów na przyrządzanie pstrąga, to kuchnia najwyższych lotów. Mam nadzieję, że jeszcze kiedyś tam wrócimy.
Leśna Dolina to miejsce bardzo blisko Kopalni Złota. Możecie tam dotrzeć spacerkiem – są strzałki kierujące.

Leśna Dolina były to pierwotnie kopalnia wapienia.

Złoty Stok – Kopalnia Złota i inne ciekawostki – informacje praktyczne

Parking

Bezpłatny tuż przy kopalni

Nocleg

Możliwy na terenie kopalni – mały hotelik z przytulnymi pokojami i z łazienkami.

Gdzie jeść?

Kuźnia Smaków – tuż przy kopalni.
Leśna Dolina – łowisko i smażalnia

Jeśli chodzi o lokalne smaki i ciekawostki kulinarne w Złotym Stoku, warto wiedzieć, że w każdy letni weekend panie z koła gospodyń wiejskich serwują w okolicach Rynku przygotowywane przez siebie przysmaki.

Wizyta w kopalni Złoty Stok

Pamiętajcie że jest tam stała temperatura około 7 stopni. My mieliśmy dramatyczna różnice – na zewnątrz +30 i schodząc do kopalni temperatura gwałtownie spadała. Dlatego polecamy mieć ciepłe ubranie i pełne buty. W kopalni jest bardzo wilgotno.

Aktualne godziny i ceny biletów sprawdzicie na stronie Kopalni TUTAJ.

Więcej o ciekawostkach na Dolnym Śląsku przeczytacie u nas TUTAJ

Dolny Śląsk z bonem turystycznym

Polecamy rzucić okiem na stronę Dolny Śląsk Travel – oferta wypoczynku na Dolnym Śląsku i zwiedzania najciekawszych atrakcji też się tam znajduje.
Dodatkowo za noclegi i różne aktywności możecie zapłacić bonem turystycznym – kupując pakiet dostępny na stronie –TUTAJ.

Dolny Śląsk i Wrocław odkrywaliśmy przy współpracy z Dolnośląską Organizacją Turystyczną, i muszę Wam powiedzieć, że było to najbardziej aktywne 5 dni w tym roku!