Wielokrotnie przekonujemy się, że okolice Krakowa ciągle jeszcze skrywają sporo ciekawostek. Tym razem zawędrowaliśmy do Olkusza, a dokładnie do podziemi dawnego ratusza i dawnego Starostwa. Opowiemy Wam dzisiaj o wyjątkowym muzeum na mapie Małopolski. Poznajcie Podziemny Olkusz.
Ze skruchą musimy przyznać, że przejeżdżaliśmy przez Olkusz wielokrotnie, jednak w samym mieście jeszcze nigdy się nie zatrzymaliśmy. Też tak macie?
Jeśli tak, to teraz jest co najmniej jeden powód, aby do Olkusza przyjechać specjalnie. Co więcej, gwarantujemy, że spędzicie tam kilka godzin, a może nawet cały dzień!
Tym magnesem który już zaraz będzie przyciągał do Olkusza rzesze turystów jest nowa podziemna trasa turystyczna – Podziemny Olkusz. Ekspozycja została zrealizowana przez Gminę Olkusz w ramach projektu realizowanego w latach 2017 – 2021: „Rewitalizacja kwartału królewskiego w Olkuszu oraz utworzenie multimedialnej trasy turystycznej w podziemiach ratusza”.
Bilety możecie rezerwować już na stronie Podziemny Olkusz a historyczna data otwarcia muzeum dla zwiedzających to sobota 22 maja 2021 roku
Podziemny Olkusz to tak naprawdę dwie wystawy.
O historii Srebrnego Miasta dowiemy się w piwnicach dawnego ratusza. Natomiast druga część, zlokalizowana w piwnicach pięknie wyremontowanego budynku dawnego Starostwa, opowiada o dziejach olkuskiego górnictwa i metalurgii oraz olkuskiej mennicy, która kiedyś działała w tym miejscu. Obie wystawy są wręcz naszpikowane multimediami.
Podziemny Olkusz – piwnice dawnego Ratusza
Ratusz w Olkuszu powstał na początku XV wieku. Był w stylu gotyckim i miał charakterystyczną czerwoną barwę. Ten kolor zawdzięczał kamieniowi użytemu do budowy – był to zlepieniec parczewski. Budynek był imponujący jak na owe czasy i świadczył o bogactwie Olkusza i jego mieszkańców. Niestety ratusz nie dotrwał do naszych czasów. Wprawdzie po pożarze w 1737 został prowizorycznie odbudowany, jednak w 1825 roku został ostatecznie rozebrany.
Dotrwać do naszych czasów nie miała też szczęścia bardzo malownicza wieża ciśnień, która została wybudowana na Rynku w 1905 roku. Jej pozostałości, jak też piwnice Ratusza w których mieściła się piwiarnia a tuż obok areszt i izba tortur, możemy podziwiać teraz zwiedzając muzeum.
Na wystawie zobaczymy makietę miasta z XVI wieku, poznamy słynnych astronomów – Marcina Bylicę i Marcina Biema – pochodzących z Olkusza i dowiemy się jak nazywało się narzędzie używane przez Olkuskich gwarków, które znalazło się nawet w herbie Olkusza! Zobaczycie tam ponad 200 najciekawszych zabytków archeologicznych wybranych z prawie 90 000 odnalezionych pod olkuską starówką w trakcie prac rewitalizacyjnych. Dodatkową atrakcję stanowią liczne multimedia – filmy, animacje, nagrania dźwiękowe i gry.
Podziemny Olkusz – piwnice dawnego Starostwa
Historia Olkusza nierozerwalnie zawiązana jest z górnictwem rud ołowiu, srebra i cynku. To dzięki nim miasto i jego mieszkańcy się bogacili. Górnictwo rozwijało się na tych terenach już w XI wieku. Siedzibą żupnika, czyli urzędnika królewskiego zarządzającego miejscowym górnictwem był tzw. kwartał królewski w pobliżu kościoła św. Andrzeja. Tutaj też w latach 1579 – 1601 działała mennica królewska. Wybijano w niej talary, szelągi, grosze i trojaki. Niestety wraz z upadkiem olkuskiego górnictwa podupadło miasto, a kwartał królewski zamienił się w ruinę. W XIX wieku znajdujące się tam budynki zostały rozebrane. W latach 1827 – 1828 zbudowano na tym miejscu gamach starostwa. We współczesnych nam czasach budynek starostwa był opuszczony i co tu kryć, w fatalnym stanie technicznym. Przełom nastąpił wraz z remontem i utworzeniem podziemnej trasy turystycznej w zabytkowych piwnicach.
Teraz podziwiać możemy tutaj ekspozycje poświęcone dziejom olkuskiego górnictwa oraz działającej tutaj mennicy. Co ciekawe, są tu repliki danych urządzeń i maszyn górniczych (kierat, płuczka, śruba Archimedesa i „Paternoster”), które możemy sami „wypróbować”.
Najbardziej imponująca jest tzw Srebrna Komnata – gdzie poznajemy historie srebra od starożytności po czasy współczesne. Jest też tam replika Srebrnego Krzyża Gwarków. Oryginał możemy podziwiać tuż obok – w bazylice św Andrzeja.
Jest też osobna sala poświęcona olkuskiej mennicy – a w niej prasa, w której możemy wybić replikę olkuskiego trojaka!
Życie powróci też wkrótce do budynku dawnego starostwa – planowane jest tam otwarcie hotelu, restauracji i sal konferencyjnych.
Za czasów Kazimierza Wielkiego Olkusz otoczony był murami miejskimi. Było tam 15 baszt i dwie bramy miejskie – Krakowska i Sławkowska. Mury były wykonane z charakterystycznego, czerwonego zlepieńca parczewskiego. Niestety rozebrano je na początku XIX wieku. To co obecnie możemy podziwiać, to rekonstrukcja fragmentu murów i baszty z 1968 roku.
Olkusz – Srebrne Miasto
Szlakiem Olkuskich Gwarków
Odwiedzając Olkusz polecamy ruszyć śladem Gwarków, czyli olkuskich górników. Ich niewielkie figurki rozsiane są po całym mieście. Jest ich 18 i tuż obok figurki znajdziecie ciekawostki związane z historią miasta i olkuskiego górnictwa.
Bazylika św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu
Podziemny Olkusz to nie jedyny ciekawy zabytek w Olkuszu. Odwiedzając to miasto koniecznie zaglądnijcie do imponującego kościoła położonego tuż przy Rynku. To Bazylika św. Andrzeja Apostoła. Najcenniejsze zabytki to Poliptyk Olkuski z XV wieku i organy Hansa Hummla z XVII wieku.
Olkuskie organy stworzył słynny organmistrz pochodzący z Norymbergi – Hans Humml. Jego dziełem są też organy w Lewoczy na Słowacji i w Kościele Mariackim.
W kościele zachowały się tez epitafia gwarków – co świadczy jak ważną pozycję w mieście zajmowali.
Olkusz i okolice – ciekawostki w pobliżu
Podziemny Olkusz – informacje praktyczne
Dojazd z Krakowa
To około 40 km i dojazd zajmie Wam około godzinę.
Parking
Parkować można na uliczkach otaczających Rynek i na samym Rynku.
Bilety i godziny otwarcia:
Bilet normalny – 15 zł
Bilet ulgowy – 10 zł
Audioprzewodnik (Sprzedaż tylko w kasie) – 5 zł
Zasady zwiedzania indywidulnego obowiązują dla grup liczących do 9 osób.
Godziny wejść: od 9.00 do 16.30 (ostatnie wejście).
Czas trwania zwiedzania: ok. 90 minut.
Możliwość wykupienia usługi przewodnika (sprzedaż tylko w kasie) – cena 120 PLN.
Bilety można zakupić poprzez stronę internetową http://podziemnyolkusz.pl/. W ramach promocji, 22 i 23 maja 2021 roku, czyli w weekend historycznego otwarcia podziemi, usługa przewodnicka jest gratis.
Przydatne linki:
Olkusz i okolice na skróty:
- Najciekawsze muzea w mieście: Podziemny Olkusz, Muzeum Afrykanistyczne, Muzeum Regionalne PTTK, Muzeum Pożarnictwa Ziemi Olkuskiej, Muzeum Twórczości W.Wołkowskiego,
- Szlakiem Olkuskich Gwarków – 18 figurek z brązu rozrzuconych po całym mieście
- Słynni mieszkańcy – astronomowie Marcin Biem i Marcin Bylica, oraz Andrzej Kocjan – konstruktor szybowców
- Bazylika św. Andrzeja Apostoła – gotycki poliptyk z XV wieku i słynne renesansowe organy
- Olkusz – miasto które miało kanalizację i… ciepłą wodę jako jedno z pierwszych w Europie
- Najbardziej charakterystyczny kamień, który pojawia się często w olkuskich budowlach to zlepieniec parczewski o czerwonej barwie
Podziemny Olkusz odwiedziliśmy jeszcze zanim muzeum zaprosiło w swoje wnętrza zwiedzających. Dzięki temu mogliśmy poznać część ekipy fantastycznych pasjonatów i entuzjastów zaangażowanych w powstanie tego wyjątkowego miejsca. Po podziemiach oprowadzała nas Pani Agnieszka Lis i dosłownie zachwyciła nas swoją wiedzą o Olkuszu i okolicach.
Bardzo dziękujemy, że mogliśmy poznać historie tego miejsca, Olkusza i okolicy. Życzymy powodzenia!
11 komentarzy
Słyszałem o tych podziemiach w Olkuszu, ale dopiero pierwszy raz widzę taką obszerną relację z tego miejsca :) Wygląda naprawdę ciekawie :)
Kompletnie nieznane mi miasto… Nie sądziłam, że tyle tu ciekawych miejsc!
My bardzo lubimy takie lokalne odkrycia. I faktycznie Olkusz pozytywnie nas zaskoczył :)
To miejsce całkiem nowe i tyle co otwarte dla zwiedzających. My mieliśmy to szczęście, że zobaczyliśmy podziemia przed oficjalnym otwarciem. Teraz już wreszcie dostępne dla wszystkich – polecamy :)
W tej części Polski jeszcze mnie nie było. Trzeba spakować plecak i ruszać :)
Polecamy! A w okolicy jeszcze kilka ciekawostek :)
Super, Kolejne ciekawe miejsce na mapie do odwiedzenia w tym rejonie . Już sobie odnotowałam na swojej mapie i na pewno za jakiś czas zajrzymy
Super! Udanej wycieczki :)
W ostatnich dniach przeczytałem większość artykułów na Waszym blogu. Zdecydowanie zachęciliście mnie żeby przyjechać do Olkusza i innych wspaniałych miejsc w Polsce. Zakochałem się w tej nowej podziemnej trasie! Brawo Wy!
Bardzo nam miło :) Pozdrawiamy serdecznie :)
Bardzo dziękujemy :)